UKRAIŃCY
W XIX i XX w. terminem Rusinów określano ukraińską ludność zamieszkującą Galicję, Podkarpacie i Bukowinę. W II RP część ludności ukraińskiej deklarowała się jako Rusini, dotyczyło to szerokich grup słabo wykształconej ludności wiejskiej zakorzenionych w lokalnych ojczyznach (odróżniały ich słowiańskie dialekty i wiara greko-katolicka). Ukraińcy zamieszkiwali województwa: poleskie, stanisławowskie, wołyńskie, tarnopolskie oraz lwowskie.
Społeczność ukraińska w znacznej mierze posiadała charakter rolniczy, tylko nieliczna grupa jej przedstawicieli mieszkała w miastach. Gospodarstwa rolne były przeważnie rozdrobnione, większa własność ziemska skupiona w rękach nielicznego ziemiaństwa koncentrowała się na Wołyniu. Podstawowym czynnikiem budującym świadomość narodową i poczucie odrębności Ukraińców był Kościół. Posiadali oni dobrze rozwinięte i zorganizowane życie społeczne: całą sieć towarzystw, spółdzielni, związków oświatowych, kulturalnych, gospodarczych, religijnych i sportowych. Największe znaczenie dla kształtowania tożsamości narodowej miały m.in. Naukowe Towarzystwo im. Tarasa Szewczenki, Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe „Prosvita”, Ukraińskie Towarzystwo Pedagogiczne „Ridna Szkoła”. W II RP funkcjonowały następujące ukraińskie instytucje gospodarcze: Ziemski Bank Hipoteczny, Centralny Bank Spółdzielczości, Towarzystwo Asekuracyjne „Dniestr” oraz towarzystwo „Wiejski Gospodarz”. Ukraińska młodzież skupiała się w takich organizacjach jak: „Płast”, „Sokół”, „Łuck”.
W II Rzeczypospolitej stosunki polsko-ukraińskie były bardzo napięte, coraz większym zagrożeniem stawał się ukraiński separatyzm, wzrastała wzajemna niechęć. UWO (Ukraińska Wojskowa Organizacja), powstała po traktacie ryskim z 1921 roku, prowadziła terrorystyczną działalność domagając się niepodległości zachodniej Ukrainy. Od 1930 r. państwo polskie wzmogło represje w stosunku do mniejszości ukraińskiej, ograniczano i likwidowano organizacje i instytucje tej mniejszości. Represje ze strony polskiej dotyczyły m.in. stosowania języka ukraińskiego w szkolnictwie, kwestii cerkwi ukraińskich oraz majątków ziemskich. Ograniczono działalność organizacji gospodarczych oraz politycznych, a także kulturalnych i oświatowych.
(Kliknij na wybraną nację aby otworzyć)